براي بررسي نقش حوزه و روحانيت در دفاع مقدس بايد كمي به گذشته تاريخ برگرديم و نقش اساسي آنها را از زمان انقلاب و شايد هم قبل از انقلاب بايد بررسي كرد تا نقش و تأثير مهم آنها در دفاع مقدس محسوس‌تر شود، چرا كه اگر انقلاب صورت نمي‌گرفت و اين نهال به دست حضرت امام خميني كاشته نمي‌شد و با خون گلگون جوانان ميهن آبياري نمي‌شد، هيچ‌گاه دفاع مقدسي به وجود نمي‌آمد، و اگر اين بزرگ مرد تاريخ معاصر نبود، هيچ‌گاه ملت ما چنين خروشان و جوشان بر ضد حكومت ظلم بر نمي‌تافت و تاريخ زندگي ذلت‌بار خويش را ورق نمي‌زد.
    در تاريخ هر ملتي همواره بزرگ مرداني ظهور كرده‌اند و پيشاپيش حركت ملت خود، مشعل هدايت را به دست گرفته و افق‌هاي دور را به نظاره نشسته‌اند و براي دستيابي به اهداف بزرگ و متعالي و فتح قله‌هاي عزت و شرف و سعادت دنياي آخرت، با عزتي والا، دلي به وسعت دريا، سري پرشور و جاني پرنور و روحي عطشناك، به نبرد جانانه دست يازيده‌اند، و چه زيبا زمزمه كرده‌اند كه هرگز نمي‌توان قلمرو آفتابي و زيباي استقلال و آزادي و ايمان را با عافيت طلبي و بي‌تفاوتي به دست آورد. تاريخ دويست ساله اين مرز و بوم گواه است كه در پيشاپيش هر حركت انقلابي و صد استثماري، علما و روحانيت متعهد و انقلابي نقش تعيين كننده و كليدي را عهده‌دار بوده‌اند كه انقلاب اسلامي به رهبري حضرت امام (ره) بارزترين دليل بر اين مدعاست، خصوصاً رهبري خردمندانه حضرت امام (ره) و حضور شخصيت‌هاي ارجمندي نظير مقام معظم رهبري و روحانيت متعهد انقلابي در دوران دفاع مقدس تأمل و دقت بيشتري را مي‌طلبد.
    با آغاز جنگ تحميلي و حضور همه جانبه مردم در ميادين نبرد، حوزه‌هاي علميه نيز نگاه‌هاي خود را به سمت و سوي جبهه‌ها معطوف داشته و طلاب را براي تبليغ و ترويج معارف ديني و تقويت بنيه فرهنگي و معنوي رزمندگان اسلام بسيج نمودند. با شكل‌گيري و انضمام در جبهه‌ها، روحانيت متعهد و انقلابي نيز مأموريت فرهنگي و تبليغي و رزمي خود را نظم و انضباط بهتري بخشيدند، بدين‌صورت كه عده بي‌شماري از روحانيون به عنوان روحاني تبليغي- فرهنگي به مناطق عمليات جنوب و غرب حضور مي‌يافتند و به نشر و بسط معارف دين و بيان احكام و پاسخگويي به سؤالات مطروحه رزمندگان در ستادها و پادگان‌ها و قرارگاه‌ها پاسخ مي‌دادند و تا خطوط مقدم رزم را در گستره آواي روح بخش آيات و روايات و ايجاد فضلي معنوي بهره‌مند نمي‌نمودند و تعدادي از اين عزيزان به فيض رفيع شهادت نائل گشته‌اند.
    و همچنين عده‌اي ديگر از اين عزيزان روحاني به جهت علاقه و توانايي، علاوه بر كار فرهنگي و تبليغي در جبهه، لباس رزم به تن كرده و در تمامي صحنه‌ها و ميادين نبرد دوشادوش رزمندگان حتي جلوتر از آنها، در عمليات‌ها و ساير برنامه‌هاي نظامي شركت مي‌جستند كه از بهترين نمونه ‌آنها، مي‌توان گردان فاتحين را نام برد كه تمامي افراد اين گردان حتي فرمانده گردان نيز روحاني بود. آنها پس از فراگيري آموزش‌هاي لازم رزم، سازماندهي يافته و به يگان‌هاي مربوط تقسيم مي‌شدند و در شب عمليات دوشادوش ساير عزيزان رزمنده نبرد مي‌نمودند. مي‌توان گفت: بيشترين تأثير معنوي در ارتقاي روحيه رزمندگان در طول دفاع مقدس مرهون حضور همين عزيزان شهادت طلب مي‌باشد كه بسياري از اين عزيزان مخلص به فوز عظيم شهادت نائل آمده‌اند.
    
    فرهنگ ايثار و شهادت
    حميد گلنار

           فرهنگ ايثار و شهادت از مهم‌ترين ارزش‌ها و آرمان‌هاي جامعه اسلامي ماست كه انتقال آن به نسل‌هاي آينده از اساسي‌ترين برنامه‌هاي فرهنگي ما به شمار مي‌رود.
           براي اين مهم، شناخت كافي از جامعه‌ي خود، شيوه‌ها و روش‌هاي نهادينه كردن ارزش‌ها، مقتضيات زمان و مكان كنوني و همچنين موانع بازدارنده در مسير انتقال و دروني كردن ارزش‌ها و نقش انتقال اين ارزش‌ها به نسل جوان و نوجوان جامعه ضروري به نظر مي‌رسد.
           فلسفه خلقت انسان، ميل به سوي كمال و جاودانگي است. آدمي از بدو خلقت تاكنون و تا رسيدن به دار قرار اين دغدغه را داشته و دارد كه به راستي چگونه مي‌شود علي‌رغم فناپذيري جسم و روح خود را با جاودانگي پيوند داده و آرزو و آمال ديرينه خود را برآورده سازد.
           پاسخ به سؤالات و دغدغه‌ها را با اشاعه فرهنگ ايثار و شهادت مي‌توان به خوبي توجيه كرد. در اين مقاله، ابتدا مقدمه‌اي درخصوص فرهنگ ايثار و شهادت و دفاع مقدس بيان مي‌شود و در ادامه ضرورت و اهميت موضوع مقاله توضيح داده مي‌شود و سپس مفهوم ايثار و شهادت به تفصيل بيان مي‌گردد. در قسمت بعدي، ميزان تأثيرگذاري فرهنگ ايثار و شهادت در 8 سال دفاع مقدس بررسي مي‌شود و در قسمت بعدي مقاله تجليات فرهنگ ايثار و شهادت در عمل شهيدان و موانع گسترش فرهنگ ايثار و شهادت در جامعه بيان مي‌شود. در پايان، بعد از خلاصه و نتيجه‌گيري چند پيشنهاد از طرف نويسنده ارائه مي‌شود.
    
    فرهنگ عاشورا و دفاع مقدس
    زينب مترجمي جزه

    اصولاً هر نهضتي براي مقاصدي خاص پي‌ريزي مي‌شود. گاهي اين مقاصد، زائيده تفكرات و اعتقاداتي محكم از جنس فولاد است. در اين شكل، هدف از ماديات فراتر رفته و دفاع از شرافت و كرامت انساني را در پي دارد. اگر حماسه عاشورا به وقوع مي‌پيوندد، اگر جوانان ايران تا سرحد خون و مرگ و شهادت به مقابله با دشمن مي‌پرداختند، براي دفاع از تفكرات و و اعتقاداتشان است. چرا علي و اولادش را امروز زنده‌تر از ديروز مي‌بينيم؟ چرا وقتي نامي از علي و اولادش مي‌آيد، دل‌ها قوت بيشتري براي شهادت مي‌گيرند؟ زيرا كلام علي (ع) كلام خداست، و كلام خدا چنان در روح حسين (ع) طنين‌انداز است كه او را مهياي يك حماسه مي‌كند. عواملي از جمله رد تقاضاي بيعت، خواسته مردم، امر به معروف و نهي از منكر در قيام و نهضت حسيني نقش اساسي ايفا مي‌كنند. اما كدام يك از اين تعلق‌ها حسين را برروي خواسته‌اش استوار و راسخ مي‌كند؟ از يك طرف، اگر حكومت به دست يزيد مستبد بيفتد، حكومتي همچون حكومت لائيك رقم مي‌خورد؛ از طرف ديگر 5 هزار نفر خواستار اويند و از طرف ديگر حسين (ع) مي‌بيند كه به حق عمل نمي‌شود و اباطيل در دين رخنه كرده‌اند: «آيا نمي‌بينيد كه به حق عمل نمي‌شود؟». در ادامه همين حديث، هر انساني را موظف مي‌داند كه از جان و مال و ناموس خويش بگذرد تا دين حق جاويد بماند. نطق سوم، يعني امر به معروف و نهي از منكر، او را برروي خواسته‌اش استوار مي‌سازد؛ زيرا از شاخص‌ها و ويژگي‌هايي چون اصلاح جامعه، هدايت، اقامه عدل ... نيز برخوردار است و در همين حال مجموعه‌اي از عقايد و ارزش‌هاي معنوي او را شامل مي‌شود. تا اينجا فرهنگ عاشورا را تداعي كرديم و اما فرهنگ دفاع مقدس.
    فرهنگ دفاع مقدس هم برگرفته از همين بينش است. امام خميني (ره) و رهروانش، سكان كشتي هدايت را در دست گرفته و از دستورالعمل‌هاي مكتب حسين (ع) پيروي نموده و مردم را به جبهه‌هاي جنگ حق عليه باطل، براي زنده نگه داشتن قرآن، براي عمل به تكليف، براي اداي حق و در يك كلام، امر به معروف و نهي از منكر فرا مي‌خواند. درك صحيح او از راه و رسم سيدالشهداء روح بلند نظرش را به احاطه درآورده و حكم دفاع همگاني از ملّت شرف را صادر مي‌كند و عاشورائيان و دفاع مقدس با شعار تنها ره سعادت: ايمان، جهاد، شهادت به مقابله با دژخيمان رژيم بعثي پرداختند. فردي كه تن به شهادت مي‌دهد، علاوه بر اعتقادات، شهامت، رشادت، شجاعت، كرامت و در يك كلام جوهره آن را دارد.
    
    گزيده اي از وصيت نامه و يادداشت‌هاي
    دانشجوي شهيد حسين مهدوي آرا (شانه چي)
    محمد علي متقيان

          اين مقاله با بهره گيري از کتابچه طرح سرگذشت پژوهشي شهيد جهادگر شهيد حسين مهدوي آراء و همچنين اصل وصيت نامه و يادداشت‌هاي شهيد که در کتاب مذکور در 287 صفحه A4  تهيه گرديده است. لکن در اين مقاله، با توجه به محدوديت صفحات فقط گزيده‌اي از وصيت‌نامه و يادداشت‌هاي شهيد به تفکيک موضوع مورد بررسي قرار گرفته است. رؤوس مطالب مطروحه به شرح زير است:
    1- مناجات شهيد در کتابچه طرح سرگذشت پژوهشي شهيد که بيش از 32 صفحه A4 مي‌باشد، در اين مقاله، فقط يک و نيم صفحه از آنان انتخاب گرديد.
    2- مذمت نفس و دنيا از زبان شهيد: در اين قسمت، با زبان مناجات به مذمت نفس و دنيا پرداخته است.
    3- پيام شهيد در مورد شهدا: در اين قسمت، به عظمت شهيد و لزوم توجه به حفظ خون آنان و خانواده محترمشان پرداخته شده است.
    4- در قسمت ديگري به ارزش فکر کردن و نظر شهيد در مورد استکبار پرداخته است.
    5- در قسمت سفارش شهيد نسبت به ولايت به اهميت ولايت و لزوم توجه به اوامر ولايت پرداخته است.
    6- در دو مورد ديگر شهيد به موضوع حجاب و کمک به مستمندان و فقيران اشاره کرده  است.
    7- لزوم ارتباط نزديک بين ولايت و ملت و دولت و همچنين نحوه برخورد با جوانان و برخي از منحرفان از نظر شهيد صحبت شده است.
    8- در پايان با توجه به اينکه شهيد دانشجو بودند پيامي مهم به دانشجويان داده اند که در آن به موضوعات مهمي از جمله توطئه هاي استکبار، بعد دانشگاه و انقلاب ،بعد دانشگاه و علم و غيره پرداخته است.
    
    گزيده‌اي از خصوصيات اخلاقي سرداران جهادگر شهيد حاج عباس پورش همداني،     حاج جعفر امامي خواستان، ايرج تيموري  و حسين مهدوي آراء از زبان همرزمان
    محمد علي متقيان

           در اين مقاله، گزيده‌اي از خصوصيات برجسته اخلاقي عارفان وارسته و عاشقان دلسوخته و مجاهدان في سبيل الله و مهاجران الي الله سرداران شهيد حاج عباس پورش همداني، حاج جعفر امامي خواستان، ايرج تيموري و حسين مهدوي آراء (شانه چي) از زبان همرزمان را بررسي مي‌نماييم. آن فرزانگان بيدار دلي که آتش عشق درونشان را با اين آتش مقدس خاکستر کرده بود و معشوقي جز الله نداشتند. آناني که دلشان مملو از حب خدا بود و محب او گشته بودند و به مقامي فاني به الله صعود کردند و آخر الامر به مقام بقاء به الله دست يافتند.
           زيرا جامعه امروز و فردا به خصوص جوانان شديداً نيازمند بهره‌برداري از صفات برجسته اين عزيزان جهت خودسازي و مبارزه با تهاجم فرهنگي دشمن مي‌باشد.

    موضوعات اين مقاله:
    1- بررسي خصوصيات معنوي و عرفاني برجسته شهيدان مذکور از جمله عبادت و قرائت قرآن، نماز شب، داشتن خضوع و خشوع در نماز و خود را در محضر معبود ديدن، خواندن نماز زير آتش سنگين دشمن، توسل به ائمه معصومين، اصرار در برگزاري نماز جماعت، انجام عبادت همراه با معرفت، عاشق راز و نياز بودن، علاقه به سکوت شب، علاقه به گريستن، اصرار به خواندن تعقيبات در نماز و غيره.
    2- توصيه‌هاي عبادي و عرفاني شهيدان مذکور به همرزمان خود از جمله نصيحت‌ها و اندرزهاي عرفاني، برگزاري کلاس‌هاي قرآن، زيبا و دلنشين ادا کردن نصيحت‌ها. شيفته نمودن افراد در اولين برخورد، گوشزد نمودن مسائل اعتقادي به ديگران. انجام فريضه امر به معروف و نهي از منکر. تذکر در مورد امدادهاي غيبي. تشويق همرزمان جهت گفتن حديث، رفتارو عملشان عبادت و توصيه بود. جلوگيري از بيهوده تلف شدن اوقات. تأکيد بر نکات مثبت افراد جهت تشويق به عبادت و انجام کارهاي خوب و غيره بود.
    3- ويژگي‌هاي بارز اخلاقي شهيدان مذکور که براي همرزمان شاخص بوده است. از جمله شوخ طبعي و روحيه دادن به بقيه نيروها، بي توجهي به مظاهر دنيوي و تلاش براي کسب روزي حلال و توليد بيشتر. اخلاص زياد و انجام کارها فقط براي خدا نه براي بهشت و ترس از جهنم. داشتن همت بالا و روحيه خستگي ناپذير. دور انديشي و خواندن حديث براي همرزمان شجاعت و غيرت، تواضع و فروتني، داشتن اعتماد به نفس، داشتن هنر مديريت در حد متفکر و انديشمند بودن، نظم و انضباط، اهل قلم بودن، تيز بيني در عين حال ساده پوش بودن و تمييز بودن، برنامه ريزي دقيق  و مناسب، ايثار و پيشتاز بودن در ماموريتهاي خطرناک. رعايت عدالت بين نيروها، احترام فوق العاده به پدر و مادر و تحمل نمودن مخالفان. اصرار در افزايش معلومات کلاسيک و دانشگاهي و.... بود.
    
    نقش ولايت فقيه در دفاع مقدس
       جعفر محقق

    ولايت و رهبري در اسلام به غير از رياست و مديريت جامعه و انسان در عالم سياست مي‌باشد. رهبري اسلامي داراي اختيارات وسيع حكومتي در امر مديريت و دفاع از اسلام و كشور است. چون از نظر جهان بيني الهي افزون بر عوامل مادي يك سلسله عوامل معنوي در عالم وجود است كه در سرنوست جهان و انسان موثر است و رهبري اسلامي مكلف به حفظ و شكوفايي آنهاست. منطق قرآن نيز وعده مي‌دهد كه گروهي اندك و برخوردار از معنويت برگروه كثير بهره‌مند از عوامل مادي چيره مي‌شود. چنان كه امام خميني (ره) «رمز پيروزي اسلام در برابر سربازان روم را سلاح معنوي مي‌داند.» شاخص‌هاي جهاد دفاعي در نزد ولايت عبارتند از:
    الف) مقاله اسلام و كفر
    ب) شكوفايي ايمان و معنويت
    ج) درخشش ايثارگري و شهادت
    د) نمايش مديريت و فرماندهي اسلامي جنگ
    ه )صدور اخلاق اسلامي
    و) اثبات و وجود امدادهاي غيبي
    ز) ظلم ستيزي با تمام مظلوميت
    جنگ در اصطلاح پيكار مسلحانه و خونين گروههاي متشكل است يا جنگ كشمكش و برخورد مسلحانه ميان دو يا چند سو گفته شده است. اما در قاموس اسلام جنگ جلوه ديني يافته و انواعي مي‌يابد كه يكي از آنها جهاد دفاعي است. دفاع در حقوق بين‌الملل نيز پذيرفته شده و مشروعيت دارد. بنابراين امر دفاع نيازي به شواهد قرآني و روايي هم ندارد چون فطري و عقلي است چنان كه آن پير سفر كرده فرمود: «دفاع بر هر مكلفي به هر وسيله شرط واجب است.»
    نظر بر آن كه رهبران اسلامي با برخورداري از سه ويژگي معماري، فرماندهي و فقاهت زعامت مي‌نمايند لذا اعلام جنگ و صلح از شئونات ولايي محسوب مي‌گردد. حضرت امام خميني (ره) از جمله آن رهبران اسلامي بود كه بزرگترين جنگ فرسايشي قرن را فرماندهي كرد. چون اصل 110 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران بند 5 «اعلام جنگ و صلح و بسيج نيروها در نظام جمهوري اسلامي را از جمله اختيارات رهبري برشمرده و براساس بند 6 همين اصل نيز عزل و نصب فرماندهان عالي رتبه نظامي و انتظامي از وظايف رهبري است.»

    1- ولايت و رهبري در آغازين روزهاي جنگ تحميلي:
    بنابراين دلايل مختلفي را كارشناسان براي آغاز جنگ عراق عليه ايران برشمردند كه از جمله آنها به موارد ذيل مي‌توان اشاره كرد: اختلافات ارضي، دشمني غرب با انقلاب پوياي اسلامي، هراس دولتهاي منطقه از اسلام خواهي و بيداري اسلامي مردم منطقه و خوي تجاوزگري بعثيان و صدام با حمايت كشورهاي عربي و غربي بهترين فرصت را براي تجاوز فراهم ساخت. زيرا كه نظام ستم شاهي و دست نشانده فرو پاشيده و رهبران انقلابي نيز هنوز تحكيم و تثبيت نگرديده بودند. مزدوران متواري نظام پيشين در كنار صدام ماموريت مي‌يابند تا جمهوري اسلامي را نابود و كشور ايران را تجزيه نمايند. به دنبال اين بسترهاي تاريخي تهاجم همه جانبه از زمين و هوا و دريا آغاز مي‌گردد اما غافل از آن كه به قول آن امام حُمام كه فرمود: «صدام گمان مي‌كرد با يك مملكت آشفته و منزوي شده روبروست و تا چند ساعت ديگر تهران را فتح خواهد كرد. او غافل از خدا بود.» پس ايمان به خدا و آخرت جوهره اصلي اسلام را تشكيل مي‌دهد و رهبري به عنوان مرجع و كارشناس ديني مفسر آن اصول مي‌باشد. همين پشتوانه در غالب فرماندهي كل قوا در وجود امام راحل تحقق يافت و امكان اداره جنگ و جهاد را ميسر ساخت.

 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: