اُهممِتر دستگاهی است که برای اندازهگیری مقاومت الکتریکی بکار میرود و در دو نوع آنالوگ (عقربهای) و دیجیتال موجود میباشد
مولتی متر یا اهمتر که به شکل زیر است و دستگاهی است که می توان ظرفیت المان های الکترونیکی را با آن اندازه گرفت و یا ازصحت و سلامت آن ها مطلع شد
این وسیله که وسیله اندازه گیری ولتاژ و جریان نیز می باشد همانطور که در بالا مشاهده می شود ، یک پیچ سلکتور دارد که می توان واحدها ، حدود و رنج های
مختلفی را انتخاب نمود . برای تست کردن هر قطعه باید واحد و رنج درست را انتخاب کرد . رنج های موجود روی اکثر مولتی مترها به شکل زیر است :
1.رنج اهمی با علامت Ω یا Ohm برای تست مقاومت
2.رنج فاراد با علامت CX یا F برای تست خازن
3.رنج دیود-بازر برای تست دیود-ترانزیستور-قطع و وصل بودن مسیر و ...
4.رنج ولتاژ DC با علامت VDCبرای اندازه گیری ولتاژ DC
5.رنج ولتاژ AC با علامت VAC یاV~ برای اندازه گیری ولتاژ متناوب
6. رنج جریان DC با علامتADCبرای اندازه گیری جریان مستقیم
7.رنج جریا AC با علامت A~ یا AAC برای اندازه گیری جریان متناوب
اکنون برای تست کردن قطعات احتیاج به دو پراب ( Probe ) مثبت و منفی داریم تا بتوانیم بر پایه های قطعات اتصال دهیم و آن ها را تست کرده یا میزان آن ها را اندازه
گیری کنیم . پراب های مولتی مترها اکثرا به دو رنگ قرمز و مشکی ( مثبت ومنفی ) هستند
مقاومت
سلکتور(پيچ روي مولتي متر) مولتی متر را روی رنج اهمی ( Ω ) قرار می دهیم . این رنج معمولا دارای اعداد 2M , 200K , 20 K , 2 K , 200 و 20M است . اگر ظرفیت
مقاومت را بدانیم رنج مناسب را انتخاب نموده یعنی اگر زیر 200 اهم بود رنج 200 ، اگر بین 200 اهم تا 2KΩ بود رنج 2K و به همین ترتیب همیشه یک عدد بالاتر از
ظرفیت مورد نظر را نتخاب می کنیم . دو پراب مولتی متر را به دو سر مقاومت وصل می کنیم ، عدد دیده شده با پیشوند همان رنج ظرفیت مقاومت است یعنی اگر در
اهم هستیم عدد دیده شده به اهم ، اگر در کیلو اهم هستیم عدد دیده شده در کیلو اهم و اگر در مگا اهم هستیم عدد دیده شده در مگا اهم است . حال اگر
ظرفیت قطعه را ندانیم و بخواهیم با اندازه گیری با مولتی متر به دست آوریم از کمترین رنج یعنی 200 شروع به تست کرده و دو پراب مولتی متر را به دو پایه مقاومت
متصل می کنیم اگر عددی در صفحه مولتی متر دیده نشد یک رنج بالا می رویم و آنقدر این کار را ادامه می دهیم تا در یکی از رنج ها روی صفحه مولتی متر عدد دیده
شود به این ترتیب ظرفیت آن را تعیین می کنیم
خازن
خازن غیر الکترولیت : برای اندازه گیری ظرفیت خازن غیر الکترولیت با مولتی متر، در بعضی مدلها محلی برای این کار در نظر گرفته شده است
که در این صورت پایه های خازن را در آن محل اتصال می دهیم یا پراب ها را به پایه های خازن اتصال می دهیم و مطابق آنچه که برای مقاومت گفته شد
اگر ظرفیت خازن را بدانیم رنج مناسب را انتخاب می کنیم و مراحل بعدی را طی میکنیم
و اگر ظرفیت را ندانیم از کوچکترین رنج یکی یکی رنج ها را بالا میبریم تا در اولین رنجی که عدد روی صفحه مولتی متر دیده شود،سپس ظرفیت را می خوانیم
خازن الکترولیت : معمولا مولتی مترها توانایی اندازه گیری ظرفیت خازن های الکترولیت را ندارند و از مولتی متر می توان فقط جهت تست سالم بودن قطعه استفاده
کرد .برای تست بدین ترتیب عمل میکنیم . مولتی متر را روی رنج دیود قرار داده دو پراب را به دو سر خازن متصل می کنیم بوق لحظه ای شنیده می شود و اگر جای
پراب ها را بر عکس کنیم دوباره بوق لحظه ای شنیده می شود و فورا قطع می گردد . در صورت خرابی این قطعه بوق یکسره شنیده خواهد شد و یا اصلا بوق لحظه ای
نمی شنویم . فقط ذکر این نکته لازم است که اگر پراب ها را به دو سر خازن الکترولیت متصل کرده و بوق نشنیدید ، ابتدا جای دو پراب را عوض کنید ، باز هم اگر هیچ
عکس العملی نشان داده نشد خازن سوخته است و گرنه سالم است
سلف - سیم پیچ
اکثر مولتی مترها ، هانری متر ندارند و نمی توان ظرفیت سلف را با آن ها اندازه گیری کرد، فقط می توان از سلامت قطعه با خبر شد . سلف سالم روی رنج دیود وقتی
پراب ها به دو سر آن متصل می شود ، مولتی متر بوق یکسره می زند و در غیر این صورت سلف سوخته است . شایان ذکر است که سالم بودن سلف را می توان روی
برد و در مدار تست کرد
دیود
روی رنج دیود- بازر دو پراب را به دو سر دیود وصل می کنیم . اگر روی صفحه مولتی متر عددی ظاهر نشد ، جای پراب ها را عوض می کنیم که درصورت سالم بودن
قطعه باید عددی دیده شود که امپدانس دیده شده دردو سر دیود است . پس درکل دیود باید از یک جهت عدد نشان دهد اما از جهت دیگر نه و در غیر این صورت یعنی
اگر از هر دو جهت عدد نشان دهد و یا بوق بزند دیود خراب است و این تست در مورد دیود معمولی ، دیود زنر و ال ای دی مانندهم میباشد.
با این تفاوت که ال ای دی در صورت سالم بودن در جهتی که عدد نشان می دهد با نور بسیار کمی روشن می شود
BJT ترانزیستور
برای تست کردن ترانزیستور مولتی متر را روی رنج دیود قرار می دهیم . یکی از پراب ها را به صورت تصادفی روی یک پایه ترانزیستور قرارداده و پراب دیگر را به پایه های
دیگر می زنیم . اگر عددی مشاهده نشد ، جای پایه مشترک را تغییر می دهیم . باز هم اگر روی دو پایه دیگر عدد ندیدیم پراب را عوض می کنیم . آنقدر این کار را انجام
می دهیم تا وقتی که پراب را روی یک پایه ثابت نگه می داریم . در صورت اتصال پراب دیگر به هر کدام از پایه هابایدعددی روی صفحه مولتی متر دیده شود . دراین صورت
پایه ای که پراب روی آن ثابت مانده پایه بیس ، پایه ای که عدد کوچکتری نشان می دهد پایه کلکتور و پایه ای که عدد بزرگتر را نشان می دهد پایه امیتر است . حال
اگر پراب ثابت مانده روی پایه بیس پراب قرمز یعنی مثبت باشد ، ترانزیستور تیپ منفی است و اگر پراب ثابت مشکی یعنی منفی باشد ، ترانزیستور تیپ مثبت است
در صورتی که هر چقدر پراب ها را تغییر داده و جابجا کنیم اما عددی مشاهده نشود و یا بوق یکسره باشد، ترانزیستور سوخته است
نظرات شما عزیزان: